150 lat walki z zakrzepicą żylną

Zakrzepicą określa się utworzenie skrzepu krwi w naczyniu krwionośnym. Zwykle zakrzep powstaje by ratować nasze życie – hamując utratę krwi przy uszkodzeniu ściany naczynia. Jednak to, co ratuje nam życie może stać się także „cichym zabójcą”. Czynnikami warunkującymi powstanie skrzepu są: zwolnienie przepływu krwi, zwiększenie jej gęstości i uszkodzenie ściany naczynia. Zagrożenie wystąpienia choroby zwiększa się, gdy pojawiają się pewne czynniki ryzyka, m.in: wiek powyżej 40 lat, palenie papierosów, ciąża, otyłość, hormonoterapia, przebyty zawał lub udar mózgu, choroby nowotworowe, zastoinowa niewydolność krążenia, czy niewydolność oddechowa, unieruchomienie powyżej 3 dni, żylaki kończyn dolnych czy przebyta wcześniej zakrzepica żylna.

W połowie XIX wieku (1856) Rudolf Virchow – niemiecki uczony, lekarz, twórca patologii komórkowej – wynalazł i ogłosił 3 zasadnicze przyczyny powstawania zakrzepów żylnych i zatoru tętnicy płucnej. Wskazał na: zmiany w przepływie krwi, zmiany w ścianie naczyniowej oraz zmiany w samej krwi. Te trzy zasady zaburzonego przepływu krwi przez naczynia krwionośne dopiero w 1964 roku zyskały miano triady Virchowa, której odkrycie miało decydujący wpływ na dalszą diagnostykę zakrzepicy żylnej. Doktryna ta jest aktualna do dziś.

Istnieją skuteczne metody zapobiegania zakrzepicy: mechaniczne i farmakologiczne. Leki stosowane w terapii i profilaktyce zakrzepicy to heparyny drobnocząsteczkowe, których użycie jest najskuteczniejszym sposobem zmniejszania śmiertelności i zapobiegania późnym groźnym następstwom. Ponadto zmiana diety, ruch fizyczny, czy okresowe badania żył osób zagrożonych zwiększają możliwość wczesnego wykrycia zakrzepów.