Katar - banalny, ale uciążliwy

Katar to zwykle objaw nieżytu nosa, choroby najczęściej wirusowej, powodującej zmiany zapalne błony śluzowej nosa oraz nosowej i ustnej części gardła. Aby uchronić się przed katarem należy przede wszystkim unikać kontaktów z chorymi. Przed zarażeniem katarem nie chroni unikanie przeciągów, lub przemoczenia, lecz nawet błahe oziębienie lub przegrzanie może spowodować ostry nieżyt nosa. Katar to dolegliwość występująca przez cały rok, ale zapadalność na nią nasila się w okresie jesienno-zimowym.

Przyczyną kataru jest najczęściej zakażenie wirusowe. Do typowych objawów należy uczucie zatkania nosa, wyciek obfitej wydzieliny i kichanie. Infekcje wirusowe sprzyjają z kolei nadkażeniom bakteryjnym, przede wszystkim paciorkowcowym. Wydzielina w nosie zmienia się wówczas z wodnistej w gęstą, o zabarwieniu żółtawym.

Podczas kataru nos jest zaczerwieniony, a nas ogarnia złe samopoczucie, może także dojść do zaburzeń węchu, smaku, łzawienia, pokasływania, czasem pojawia się niewielka gorączka. Nasilanie objawów, czyli kichania, drapania w nosie i gardle, pieczenia spojówek oczu, a nawet chrypki czy kaszlu, zależy przede wszystkim od rodzaju wirusa wywołującego chorobę. Objawy te występują zwykle przy ogólnym osłabieniu, z bólem głowy i stanem podgorączkowym. To wszystko powoduje, że osoba z nieżytem nosa ma znacznie obniżoną jakość życia.

Każdy katar, niezależnie od wywołującej go przyczyny, uszkadza błonę śluzową nosa. Prawidłowa błona śluzowa nosa jest różowa, wilgotna i połyskliwa. Pokryta jest nabłonkiem wielorzędowym migawkowym, na którym znajduje się warstwa śluzu. Śluz, do którego przylegają wirusy, alergeny i inne zanieczyszczenia, jest przesuwany rytmicznym ruchem rzęsek w kierunku nosogardła, a następnie połykany.

Katar oraz niektóre stosowane leki zaburzają fizjologiczną strukturę i funkcję błony śluzowej nosa. Zostaje uszkodzony nabłonek i komórki rzęskowe, co powoduje zaburzenia w transporcie śluzu i w konsekwencji trudności z usunięciem śluzu oraz zwiększenie ryzyka nadkażeń. Zmiany zapalne dotyczą nie tylko błony śluzowej nosa - reakcja może się przemieszczać dalej na inne odcinki błony śluzowej, aż po oskrzela. W następstwie może dojść do rozwoju ostrego zapalenia zatok, które następnie może przejść w przewlekłe zapalenie zatok.

Warto zdawać sobie sprawę, że po banalnym pozornie katarze proces regeneracji błony śluzowej nosa zachodzi powoli, trwa od 2 do 4 tygodni i w tym okresie „bezbronna" błona śluzowa jest szczególnie podatne na kolejne zakażenia oraz rozwój odczynów alergicznych.

Sam katar może prowadzić do kłopotliwych powikłań - u dorosłych najczęściej jest to zapalenie zatok przynosowych. Obrzęk błony śluzowej nosa w pewnych sytuacjach może stymulować rozwój polipów, które zwężają jeszcze bardziej światło w przewodach nosowych.

Oprócz przyjmowania odpowiednich leków w czasie trwania infekcji kataralnej warto zastosować lekkostrawną dietę i pić dużą ilość napojów, jak również przebywać w ciepłym, ale nie w suchym powietrzu. Pomoc lekarska zwykle nie jest potrzebna - z wyjątkiem sytuacji, kiedy choroba trwa dłużej niż 10 dni lub pojawiają się objawy zaczynających się powikłań: wysoka temperatura, bóle mięśniowe, bóle głowy, bóle zlokalizowane w klatce piersiowej, nasilająca się chrypka, kaszel, ból ucha.

www.heel.pl